قسمت اول، از تولد تا جرقه های ملی کردن نفت:
شاید همه ایرانیان مصدق را با ملی شدن صنعت نفت و برعکس میشناسند. شاید پرمناقشهترین شخصیت تاریخ معاصر در ۸۰ سال اخیر مصدق بوده است.بالغ بر ۷۰ سال از کودتای ۲۸ مرداد میگذرد و بحثها حول این کودتا تمام نشده است. گروهی از فرط ناراحتی و تعلق خاطر به سلسله پهلوی با وجود اعتراف امریکا به کودتا، معتقدند این کودتا یک حرکت ملی بوده است. در طرف مقابل برخی گروههای مذهبی هم معتقدند اختلاف مصدق با کاشانی باعث شکست نهضت شده است. همه این موارد مصدق را به یک شخصیت پرمناقشه در تاریخ ایران تبدیل کرده است. اما آیا مصدق را باید تنها حول محور ملی شدن صنعت نفت و پس از آن کودتا بررسی کرد؟ پیشینه مصدق تا زمان نخست وزیری و بررسی دوره نخست وزیر با تمرکز بر سایر مسائل در کنار نفت، موضوعی است که کمتر به آن توجه شده است. در این سلسله یادداشت که برگرفته از جلسات موسسه مطالعاتی تحریریه بوده و به کوشش دکتر رسول رئیس جعفری اقتصاددان و پژوهشگر حوزه اقتصاد و تاریخ تهیه شده است تلاش میشود نگاهی فراتر از نفت به مصدق صورت پذیرد. مطالب ارایه شده از قسمت یک تا سه ، مجموعه ای بیست و یک قسمتی است .
کد خبر: ۳۹۶۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۰۸
امیر ناظمی:
چرا تصویر مظفرالدینشاه با واقعیت کارنامه او تا این اندازه متفاوت است؟ آیا همچنان تصویر ما ایرانیان از یک حاکم مقتدر، حاکمی بیرحم است که در برابر مردم میایستد؟ آیا پیشتازی دوره ناصری ، زمینه ساز هم پذیری های دوره مظفری را فراهم ساخته بود؟ چرا محمدعلی شاه ( فرزند مظفر الدین شاه)، واگشت به رویکرد استبدادی در کشور داری را برگزید و مجلس را به توپ بست و مشرطه خواهان را آواره نمود؟
کد خبر: ۳۹۳۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۳۰
دشمن شماره یک مشروطیت؛
محمد علی شاه علی رغم اینکه از لحاظ خونی به امیرکبیر نیز ارتباط داشت؛ پادشاه یقشری، خرافه پرست، مستبد، زورگووکم ظرفیت بود. در تاریخ آمده است که وی وابستگی شدیدی به روسیه تزاری داشت و به طورکلی ترس و واهمه شدیدی از روسها داشت. مربی سوارکاری ومعلم زبان ومشاور روسی اش نیز فردی به نام «شاپشال» نام داشت که یک فرد یهودی الاصل اهل کریمه بود. محمدعلی شاه از دروان ولیعهدی و سلطنت در تمام امورات مملکتی با معلم روسی خود مشورت میکرد. شابشال از سوی درباریان نیز به عنوان ادیب السلطانه لقب گرفته بود.
کد خبر: ۳۹۰۴۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۴
کنگره ای خالی از بانوان توانمند ایرانی؛
پیرو تبعات برگزاری کنگره بانوان تاثیرگذار که اخیرا در کشور برگزار شد و زنانی از کشورهای دیگر به این رویداد دعوت شده و تجلیل شدند،و اما کمرنگ بودن نقش زنان ایرانی در این مجمع جای تامل دارد. زنان ایران در ادوار مختلف نقشی پررنگ در ابعاد گوناگون ایفا کردهاند، از سیاست گرفته تا پزشکی، از هنر گرفته تا نجوم. تأثیر این زنان گاهی به حدی بوده است که سرنوشت یک جامعه یا ابعاد یک علم را دگرگون کرده است. در این مقاله، شما را با زنان تاثیرگذار تاریخ ایران از پیش از میلاد تا زمان حال آشنا میکنیم.
کد خبر: ۳۸۶۲۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۹
تاریخ سیاسی؛
جنبش مشروطیت بدون شک از رویدادهای مهم و تأثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب میشود. اثرات این رویداد در زندگی فرهنگی و سیاسی مردم، از سایر حوادثی که تا آن تاریخ در کشورمان پدید آمده بود، عمیقتر بوده است. شکی نیست که نارضایتی عمیق جامعه ایران در سالهای حکومت قاجار، ریشه اصلی اعتراضات مردمی علیه دولت و زمینهساز شکلگیری نهضت مشروطیت بود.در این میان عواملی نیز بودند که سبب تسریع روند انقلاب شدند و در مسیر نهضت به منزله عامل محرک ایفای نقش کردند. در گزارش زیر، به مرور حوادث ۱۵ ساله مشروطیت پرداخته شده است.
کد خبر: ۳۸۵۲۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۰
به بهانۀ ۱۱ آذر؛
یازدهم آذرماه یادآور روزی است که در سال ۱۳۰۰ خورشیدی میرزا کوچکخان جنگلی رهبر نهضت جنگل، تشنه، گرسنه و آواره در کوههای تالش، از شدت سرما یخ زد و در ۴۳ سالگی چشم از جهان بست.نویسندۀ این سطور، اما عمیقا باور دارد که میرزا تجزیهطلب نبوده و این یادداشت هم برای اثبات همین گزاره است. نویسنده تاکید می کند که: مهم این است که دغدغۀ انسانهای دیگر را داشت و این دیگران در وهلۀ نخست مردمان گیلان بودند و در مرتبۀ بعد تمام ایران و ایرانیان. متهم کردن مردی چنین عاشق مردمان خود به سادگی و زودباوری و فقدان تحلیل عمیق سیاسی یک بحث است و انگ تجزیهطلبی و یاغیگری بحثی دیگر. یادمان باشد که در عصر پهلوی دوم که شاه به شدت فوبیای کمونیسم داشت و کمونیستها را دشمن اصلی میپنداشت و به همین خاطر تا مدتها دست نیروهای مذهبی سیاسی را باز گذاشته بود نیز مانند امروز برخی افراد به میرزا انگ نمیزدند.
کد خبر: ۳۸۵۰۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۱۱
پروفسور حسن امین؛
اساسا مفهوم جمهوریت با اسلامیت سازگاری ندارد. در غوغای جمهوریت ۱۳۰۲ و ۱۳۰۳ هم که رضاخان سردارسپه خواست، ایران را جمهوری کند، مراجع تقلید وقت یعنی شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید ابوالحسن اصفهانی و میرزا محمدحسین نائینی با او در قم ملاقات کردند و از او خواستند دست از جمهوریت بردارد تا با انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی موافقت کنند که این کار عملی شد.
کد خبر: ۳۸۲۱۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۸
امام جمعه کرج:
حسینی همدانی با اشاره به اینکه برخی از اسامی فیلمها جشنواره نا امید کننده بود، متذکر شد: نباید اجازه داد فرهنگ اباحه گری به خصوص در دستگاهها ترویج پیدا کند و دستگاههای حاکمیتی باید در این زمینه هوشیارتر عمل کنند.
کد خبر: ۳۷۳۱۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۹
بمناسبت یکصدمین سالگرد؛
از میرزا کوچک خان روایات زیادی قابل شنیدن است. از چهره مبارز در برابر پهلوی اول تا مشروطه خواه معتدل. از چهره ضدانگلیسی تا چهره متمایل به روسیه. از مجاهد ملی تا ملوک الطوایف گیلانی. از شهید قربانی خیانت دوستان تا شهید قربانی دسیسه استعمار. ناصر عظیمی در مقاله کوچکخان تاریخی، کوچکخان تبلیغی که به مناسبت یکصدمین سال خاموشی کوچک خان منتشر شده است، نظرات خود را با ادعای بی طرفی در خصوص میرزا کوچک خان، منتشر نموده است. پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، ورای تائید یا تکذیب متن و با توجه به اهمیت موضوع، بازنشر متن را انجام داده و امید دارد، تضارب آرا فضا را برای شناخت بیشتر میرزا کوچک خان، نهضت جنگل و ریشههای تاریخی آن، فراهم سازد.
کد خبر: ۳۷۰۳۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۵
کتاب «ایران بین دو کودتا»؛
در این اثر، به سیر توسعه، تکامل و تغییر نظامهای اداری، اقتصادی، نظامی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران در سه دهه نخست سده چهاردهم به صورت موضوعی و روزشمار تاریخی پرداخته شده و در این صورتگری روند استیلای حاکمیت نظامی مآبانه بر پهنههای مختلف کشور تصویر نبسته و جزئیات تمرکر قوا و یا تفکیک آن به بحث گذاشته نشده؛ اگرچه به درستی زیربنای منافع ملی دهههای بعد را از لابلای حوادث به نسبت مثبت سه دهه قبل میتوان دریافت؛ اما تحزب گرایی و فعالیتهای نهادهای غیردولتی به طور شفاف از واکاوی محروم مانده است.
کد خبر: ۳۵۵۷۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۸
بانوی ایران
بیبی مریم بختیاری (زادهٔ ۱۲۵۳ – درگذشتهٔ ۱۳۱۶ اصفهان) مشهور به سردار مریم بختیاری، نویسنده ایرانی و از زنان فعال در انقلاب مشروطه بود. خانوادۀ بیبیمریم از بانفوذترین خاندانهای ایرانی دوره قاجار بهشمار میآمد؛ پدرش، حسینقلی خان ایلخانی، از خوانین ایل بختیاری و برادران او؛ علیقلی خان سردار اسعد (از رهبران انقلاب مشروطه) و نجفقلی صمصامالسلطنه (دو دوره رئیسالوزرای ایران) و نیز عموزادگان وی، از رجال شناختهشده دوران قاجار و پهلوی محسوب میشدند. او مادر علیمردان خان بختیاری بود. بیبیمریم از پیشگامان مطالبات حقوق زنان و از مدافعان ملّی سرزمین ایران، در خلال جنگ جهانی اول بهشمار میآمد.
کد خبر: ۳۵۱۱۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۷
برگی از تاریخ؛
دوران کوتاه مشروطه همانند روزنه تنفسی تنگ و باریکی بود در میانه سیاهی و خودکامگی هزاران ساله ظلم و ستمِ پادشاهان و سلاطین ایران زمین که مزه شیرینش هر چند کوتاه، کام مردم را شیرین کرد. کاری که مشروطه با فکرها و اندیشههای انسانهای آزاده کرد خود کور سوی امیدی بود در دل آزادمردان عصر مشروطه برای احیا و تثبیت نظام جمهوری. نظامی که به دست فقیهی شجاع و آزاده به نام میرزاکوچک خان جنگلی ایجاد شد، اما با خیانت برخی یارانش ابتر ماند.
کد خبر: ۳۴۵۷۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۶
فدراسیون فوتبال؛
انتخابات فدراسیون فوتبال ۱۰ اسفند میان چهار نامزد ریاست این فدراسیون برگزار خواهد شد.
کد خبر: ۳۲۸۱۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۲۸
نگاهی به تاریخ مبارزات ایرانیان
انقلاب مشروطه، ایران را تبدیل به یک «دولت-ملت» کرد و ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور را به سوی مدنیت جدید سوق داد.
کد خبر: ۲۹۵۰۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۸
تاریخنگاری مشروطیت؛
جریان تاریخنگاری رسمی در ایران از شیخ فضلالله نوری به عنوان یک مشروطهخواه واقعی و در واقع شهید راه مشروطیت یاد میکند، اما مورخان پیرو صبح ازل چهره او را به شدت مخدوش کردهاند.
کد خبر: ۲۹۱۶۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۱
سالگرد مقابله نیروهای ایران با منافقین
«بعد از مدتی خواهید دید که چگونه مجاهدین خلق به اعماق خاک خودشان نفوذ خواهند کرد و همینطور پیوستن مردم ایران به صفوف آنها را خواهید دید».
کد خبر: ۲۹۰۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۵
آموزههای سیاسی؛
آیت الله سید حسن مدرس را میتوان میراثدار شیخ فضل الله نوری دانست. زندگی سیاسی پرفراز و نشیب مدرس نشانگر گرایش او به سیاسی کردن دین و دینی کردن سیاست، در واقع فقهی کردن آن، است. مدرس همانطور که در جمله مشهور خود گفت سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ما زندگی کرد و جان مایه تلاشها و آموزههای سیاسی او حکومت مبتنی بر شرع اسلام بود. مدرس را میتوان میانجی تاریخی سیاسی اصلی میان دو روحانی ساستمدار دانست؛ شیخ فضل الله نوری و آیت الله خمینی.
کد خبر: ۲۸۳۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۶
سید جواد رفیعی؛
خاطرات شیخ ابراهیم زنجانی از آن دست کتابهایی است که اولبار به لطف دولت اول اصلاحات اجازه چاپ و نشر پیدا کرد. یکبار هم تجدید چاپ شد و سپس اجازه انتشار مجدد پیدا نکرد و صرفاً از طریق زیراکس در بازار غیررسمی عرضه گردید.شیخ ابراهیم زنجانی قزلباش (مرداد ۱۲۳۵ سرخه دیزج سلطانیه زنجان - آذر ۱۳۱۳) از روحانیون نوگرای دوره قاجار، و نخستین نماینده این شهر در مجلس شورای ملی بود. شیخ ابراهیم زنجانی قاضی دادگاهی بود که حکم به اعدام شیخ فضلالله نوری داد. شیخ در یکی از آثار خود می نویسد که کسانی که این نوشتههای مرامی خوانند خواهند گفت تو بهطور کلی بی اعتقاد به این اوضاع هستی یا از اسلام مُعرض هستی یا چرا افترا میگویی، اما این که بگویند از اسلام معرض هستی، خدا میدانداین دلسوزیها و حقیقت گوئیها از شدت غیرت به اسلام و شدت اعتماد به اسلام حقیقی است.
کد خبر: ۲۸۳۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۳
یادداشت محمدرضا واعظ مهدوی؛
واعظ مهدی در یادداشتی برای پایگاه خبری جماران نوشت: ملت بزرگ ایران، پس از امواج آگاهیبخشی که سیدجمالالدین اسدآبادی ایجاد کرد و به نهضت ضداستعماری و ضدانگلیسی تحریم تنباکو از سوی میرزایشیرازی منجر شد و بعدا هستههای اولیه قیام مشروطیت را شکل داد، مبارزات ضد استبدادی خود را به سطح چشمگیری ارتقا داد.
کد خبر: ۲۸۰۰۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۷
گرگی در لباس میش؛
عامل سیاسی کودتای سوم اسفند 1299 و زمینه ساز قدرت گرفتن رضا خان، چگونه سر از سرزمینهای اشغالی درآورد؟
کد خبر: ۲۶۲۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۰۴